Bulgaristan Türkleri,  Balkan Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Dernekleri arasında başta gelenlerdir. Çünkü Osmanlı – Rus savaşı sonrası  Bulgaristan Türkleri Gazi Osman Paşa  orduları ile Trakya  ovasına geri çekilmeyi mecburi olarak kabullenmiş oldular.  Şipka muharebesi (Plevne) çok kanlı geçmiştir  ve tarih sayfalarına  derin izler bırakmıştır. Gazi Osman Paşa  mağlup olmasına rağmen, Rus Çarı tarafından  takdir edilmiştir. Kader midir, yazgı mıdır takdir sizindir sevgili okuyucularım !..

Ama şu bir geçektir ki, Bulgaristan Türkünün  hayali kırılıp, dehşet yılları başlamış oldu. Sebepler şöyle veya böyle olsun, mukadderat  veya esaret denen Bulgaristan Türkünün  kara  günleri önüne sermiştir.

Bulgaristan Türkü, asırlar  boyu hüküm sürdüğü topraklarda, esir  olarak yaşamaya mecburi kılınmıştır. Başta DELİORMAN, DOBRUCA, GERLOVA ve RODOPLAR bölgeleri Türkün  kaleleriydi, yıkıldılar  doksan üç harbi denen 1877 – 1878  PLEVNE Savaşında.

Bulgar Çarlığı hüküm sürdürmeye başladı Bulgaristan  topraklarında. Türk Milleti bulunduğu bölgelerde ilk önce biraz serbest bırakıldı yaşantı bakımından.  Kuran Kursları devam etti, Bulgar okullarında Türklerin yoğun olduğu yerlerde Arapça dersler de verildi. Törelerine müdahale edilmedi, Camiler açık tutuldu, sünnet  ve düğünler Türk göreneklerine göre yapıldı…

İsteyen Türk aileler Türkiye topraklarına  Trakya  ve  Anadolu’ya göçe biliyordu. Çukurova’ya bu dönemde, Ceyhan bölgesine çok Bulgaristan Türkü iskan edilmiştir. Kurtuluş Savaşında  bu  bölgede ilk Fransız  askerini vuran  Mercimekli avcı Mehmet oldu.  Şumnu muhaciri olan  avcı Mehmet  ve akrabası olan Ahmet BORAN Müfreze kurarak  Mercin savaşında gönüllü olarak çarpıştılar. Daha sonraları Andırın bölgesinde Osman TUFAN  Komutasına katıldılar…

Bulgaristan Türklerinin göçü Cumhuriyet döneminde de devam etti. Başta Trakya bölgesi olmakla beraber, Bursa ikinci sırayı alır  ve Çukurova üçüncü sıraya gelir. Bu bölgelerin dışında Güney doğu Anadolu bölgesi dahil her ilde Bulgaristan Türkü bulmak mümkündür. Bir çoğu zamanla iş  ve akraba ilişkisi sebebi  ile Bursa ve İstanbul merkezlerine yerleşmişlerdir.

Esen kalın.

Eşref ÖZGÜR- Akdeniz Balkan Türkleri Federasyon Bilim Danışma Kurulu Üyesi