Hatay’ın Samandağ ilçesinde doğal yetişen kamışlar, yaklaşık bir yıl kurutularak hünerli ellerde neye dönüşüyor. Doğal ortamında yetişen ve ustalarca özenle toplanan kamışlar, atölyelerde boyutlarına göre istiflenerek kurutulmaya bırakılıyor. Bir yıl sonunda içi boşaltılarak uygun aralıklarla delikler açılan kamışlar, yontma ve zımpara işlemlerinin ardından neyzenlerin nefesinde farklı ezgilerle ruha dokunuyor. Ney kamışı toplayan 54 yaşındaki Ali Sağlam, "20 yıldır bu işi yapıyorum ham olarak İstanbul, İzmir ve Konya şehirlerine ney kamışı satıyorum. Bazı yıllarda arkadaşlar kamışları erken kesip heder olmasını sağlıyorlar ve kalite düşüklüğüne sebep oluyor. Kamış daha önceden 100 dolardan satılmakta ama şu an 100 ila 150 lira civarında. Dolayısıyla bu Samandağ için artı değerdir" dedi. Binlerce kamışların arasından üç veya dört tane ney kamışı çıkabileceğini belirten Sağlam, "Kumpasa vurup bir kılavuzla ölçeriz ve ölçülere uygunsa kamışı kesip bir yıl boyunca kurumasını bekliyoruz. Kuruduktan sonra ney açıcı atölyelere satıyoruz. Kamışları soyarken en önemli olan kamışların minesine zarar verilmemesi gerekiyor zarar verilirse artık iyi ses vermez ve erken çürümesine yol açar" diye Neyzen ve ney ustası 62 yaşındaki Cemil Kahiloğulları ise Samandağ’ın kamışının dünyanın en iyi ney kamışı olduğunu belirterek, "Daha fazla araştırma yapmaya başladım daha fazla heyecan sardı. 40 yıldır ney ile ilgili araştırmalar yapıyorum 15 yıldan bu yana da ney yapıp satıyorum. Yakılarak delikler açılan neylerin ömrünün az olmasından dolayı ben bu işlemi oyarak yapıyorum. Bir yıl boyunca gözümüz gibi baktığımız kamışlar, bin bir emekle ney haline dönüşüyor. Samandağ kamışları dünyada kalitesiyle adından uzun yıllardır söz ettiriyor" şeklinde konuştu.