Klinikte hastalarımın ailelerinden en çok aldığım sorulardan birisi olduğu için bu hafta bu konuya yer vermek istedim. ‘Süt dişlerinin neden tedavi edilmesi gerekiyor? Zaten düşüp yerine yenisi gelmeyecek mi? Çocuğum bu tedavileri kaldırabilir mi? Tedavi yapmamız kesinlikle gerekiyor mu? Tedavi yaptırmazsak alttaki kalıcı dişine zarar verir mi?’ tarzında sorular eminim ki çoğu velinin aklındaki sorulardır. O zaman buyurun cevaplarına…
Süt dişlerinin ağız içinde bulundukları dönem büyüme ve gelişimin en aktif olduğu dönemdir. Bu dönem içinde, süt dişleri gıdaların çiğneme ve öğütülmesine yardımcı olarak, çocuğun beslenmesini ve buna bağlı olarak büyüme-gelişimini etkiler. Süt dişlerinin en önemli görevi çocuğun düzgün beslenmesini sağlamaktır. Süt dişlerinde çürük olan çocuk yemek yerken ağrı hissedeceği ve etkili bir şekilde çiğneyemeyeceği için yeterli beslenemeyecek ve büyümesi olumsuz etkilenecektir. Ayrıca çiğneme işlevini yerine getirirken çenelere iletilen kuvvet, çenenin gelişimini de uyarmaktadır. Süt dişi fonksiyon kaybında çene büyümesi de zarar görecektir.
Süt dişlerinin diğer önemli görevi, kapladıkları alan ile alttan gelecek olan kalıcı dişler için yer tutmak ve kalıcı dişlerin sürmesine rehber olmaktır. Süt dişleri çürük sebebiyle erken kaybedilirse, çekim sonucu oluşan boşluğa arkadaki dişler hareket edecek ve alttaki kalıcı dişin sürme yaşı geldiğinde yer daraldığı için sürmeyecek ya da farklı pozisyonlarda sürecektir.
Konuşmanın sağlanması da süt dişlerinin başlıca fonksiyonlarından biridir. Ön bölgedeki süt dişlerinin erken kaybında çocuk f, v, s, z harflerinin telaffuzunda güçlük yaşar ve iletişim problemleri ortaya çıkar.
Süt dişleri çocuğun dış görüntüsünü etkilediği için estetik fonksiyonu da vardır. Çocukların ağızlarındaki çürümüş kötü görünen süt dişleri çocuğun özgüvenini azaltarak sosyal hayatını olumsuz yönde etkiler. Çocuk, dişleri görünmesin diye gülmekten ve arkadaşlık kurmaktan kaçınarak içine kapanık bir yapıya bürünebilir. Ayrıca, biçimsiz dişler nedeniyle konuşurken ağzını yeterince açmaktan kaçınırsa dolaylı olarak yine konuşması etkilenebilir.
Süt dişlerindeki çürük sebebiyle oluşan apse ve enfeksiyon, süt dişinin kökünden yayılarak alttaki kalıcı dişin tomurcuğuna zarar verip yapısal bir bozukluk yaratabilir. Bunun literatürdeki adı, ‘Turner Hipoplazisi’dir. Bu dişler yapısal olarak defektli sürerler ve çürümeye karşı savunmasız yapıları vardır. Maalesef bu duruma gelmiş kalıcı dişi eski haline döndürmek mümkün değildir.
Bütün bunlara ek olarak, süt dişlerinde çürük olan çocukların kalıcı dişleri de çürüklü bir ağız ortamına süreceği için, çürük bakterileri kalıcı dişlere de yayılacak ve ne yazık ki onların da çürümelerine sebep olacaktır. Çocuk hastalarımın ailelerine her zaman şunu derim ‘Sağlıklı süt dişleri demek sağlıklı kalıcı dişler demek’. Bütün bu anlattıklarımı göz önünde bulundurarak süt dişi deyip geçmeyin, süt dişlerindeki çürükleri ihmal etmeyin, tedavilerini ertelemeyin, çocuğunuzun şikayeti olsun olmasın 4 ayda bir çocuk diş hekimi uzmanına kontrole götürün.
Sağlıcakla kalın…
